Drugie oblicze mostu – Iluminacja

Fot.1. Thomas Edison i wynaleziona przez niego żarówka

Historia Iluminacji sięga drugiej połowy XIX wieku, kiedy to Thomas Edison, skonstruował pierwszą masowo produkowaną żarówkę, natomiast pierwszym spektakularnym wydarzeniem w historii iluminacji było oświetlenie w noc sylwestrową miejscowości Menlo Park. Użyto do tego celu 800 żarówek.

Fot.2. Iluminacja Menlo Park

Fot.3. Nocna panorama Budapesztu

Nowy wynalazek szybko się upowszechnił i z oświetlenia użytkowego stał się zarówno oświetleniem użytkowym jak i dekoracyjnym. Stąd droga do iluminacji mostów była już bardzo krótka.

Znaczenie iluminacji dla mostów, wiaduktów, kładek, czy też estakad usytuowanych w aglomeracjach miejskich jest bezsporne. Dzięki niej zwiększamy atrakcyjność obiektów, poprawiamy a nawet upiększamy wygląd miasta oraz zwiększamy bezpieczeństwo obiektu i obszaru wokół niego. Aby osiągnąć wyżej wymienione cele należy jednak racjonalnie korzystać z narzędzi, jakimi są źródła światła. Nieumiejętne użycie ich może mieć negatywny wpływ nie tylko na estetykę, ale także na bezpieczeństwo użytkowników obiektu. Np. źle zainstalowane reflektory mogą oślepiać kierowców.

Fot.4. Iluminacja mostu Rion-Antirion.

Specyfika obiektów mostowych wynikająca z ich konstrukcji i funkcji, wymaga, aby projektowana iluminacja sugerowała patrzącemu kolejność oglądania poszczególnych elementów, co w rezultacie ma stworzyć spójny obraz całości.

W przypadku mostów zaakcentowana powinna zostać rola konstrukcji.

Nadrzędnym zadaniem jest połączenie dwóch przeciwległych brzegów, oraz wyeksponowanie podpór a następnie pokazanie ustroju niosącego.

W taki sposób podświetlono właśnie most Rion-Antirion.

Fot.5. Iluminacja Starego Mostu w Mostarze

Możliwa jest także rezygnacja z sugerowania kolejności oglądanych elementów na rzecz ujednolicenia wyglądu obiektu. Ten sposób iluminacji wydaje się być najlepszym wyborem, kiedy mamy do czynienia z obiektami niewielkich rozmiarów lub z konstrukcjami bardzo spójnymi w formie.

Podświetlenie spójnej formy obiektu: Stary Most w Mostarze

Niepodporządkowanie się tym regułom skutkuje wydzieleniem obiektu z otoczenia i zaburzeniem estetyki. Powstaje obraz chaotyczny z plamami ciemnymi i jasnymi, który zamiast cieszyć oko – męczy.

Usytuowanie mostu w aglomeracji miejskiej powoduje również konieczność przyjęcia kompleksowej koncepcji oświetlenia.

Fot.6. Nocna panorama Paryża

Fot.8. Most Saint-Michael

Na przykład w Paryżu, gdzie mosty są ważnym elementem iluminowanego krajobrazu przyjęto następujące zasady:

1. W mostach kamiennych światło powinno akcentować budulec i detal
   Przykładem może być most Pont Neuf.

Fot.7. Most Pont Neuf

2. W mostach stalowych, zimne światło wydobywa i podkreśla konstrukcję
   
3. Mosty zabytkowe – zasadniczo iluminowane są elementy o znaczeniu historycznym i estetycznym
   Przykładem może być most Saint-Michael.
4. Natomiast mosty główne – czyli mosty leżące w osiach głównych arterii komunikacyjnych – wyróżnione są intensywnością oświetlenia zarówno powierzchni jak i detali

Fot.9. Most Poniatowskiego

Tak iluminuje się mosty na świecie, w Polsce natomiast jeszcze kilkadziesiąt lat temu obiekty mostowe nie były w żaden sposób podświetlane – były wręcz chowane, malowano je na szary kolor – było to spowodowane głównie względami strategicznymi. Obecnie coraz więcej polskich miast decyduje się na wyeksponowanie swoich mostów.

Między innymi w Warszawie od wielu lat realizowane są projekty iluminacji obiektów mostowych. Niestety każdy z projektów realizowany był indywidualnie i zabrakło tutaj spójnej wizji całości jaką można zaobserwować w Paryżu.

W efekcie oglądając z brzegów Wisły wydobyte z mroków nocy konstrukcje, widzimy niespójną panoramę miejską. Dotyczy to szczególnie Mostu Poniatowskiego gdzie wady niespójnego obrazu potęguje niekonsekwentne oświetlenie wnętrza mostu.

Fot.10. Most Świętokrzyski

Najlepiej natomiast prezentują się dwa najnowsze mosty Warszawy:

Most Świętokrzyski i Most Siekierkowski.

Iluminacja Mostu Świętokrzyskiego

Koncepcja oświetlenia zakładała zastosowanie energooszczędnych i nowoczesnych źródeł światła.

Podświetlenie części pylonu ponad pomostem zrealizowano reflektorami umieszczonymi na konstrukcjach wsporczych przy zewnętrznych krawędziach mostu. W celu podkreślenia jasnego koloru zewnętrznych ścian pylonu zastosowano źródła światła o białej barwie i małym rozproszeniu. Zapewniło to równomierne podświetlenie pylonu i zminimalizowanie zjawiska olśnienia. Do podświetlenia olinowania użyto czterech rodzajów reflektorów o różnych rozsyłach światła – od wąskiego do szerokiego

Fot.11. Most Siekierkowski

Iluminacja Mostu Siekierkowskiego

W roku 2004 oddano do użytku Trasę Siekierkowską w Warszawie a wraz z nią Most Siekierkowski. Był to pierwszy w Polsce most podwieszony z dwoma pylonami. Pomimo tego, że most jest oddalony od centrum miasta, ze względu na swoją architekturę został podświetlony.

Dwa pylony oraz 56 want, na których zawisło przęsło, zostały oświetlone za pomocą 44 projektorów o mocy 1000W każdy. Należy dodać, że tego typu reflektory stosuje się na stadionach piłkarskich.

Literatura:

• Marecki, W. Antosiewicz, M. Drożdż, M. Lorczyk:

O iluminacji miejskich mostów drogowych

• Mosty nr 3/2007

Zdjęcia:

• Internet

Podsumowanie

Współczesne obiekty mostowe ważne z racji historii, wielkości, czy lokalizacji coraz częściej otrzymują swoją iluminację. W przypadku nowych konstrukcji często jest ona częścią projektu. Takie podejście wydaje się być uzasadnione, gdyż podnosi walory estetyczne mostu oraz jego otoczenia, szczególnie podczas długich zimowych wieczorów. Oświetlenie nadaje konstrukcji inny wizerunek po zmierzchu, czym pozwala uzyskać dwa różne oblicza mostu.

^góra^   <wstecz<   >home<

Opracowanie: Wojciech Kalandyk